Aan de vooravond van het landelijk verbod op seksuele straatintimidatie, twijfelen politie- en boa-bonden hardop aan de uitvoerbaarheid van het nieuwe beleid. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer (KRO-NCRV). Ook het Openbaar Ministerie tempert de verwachtingen: "Uiteindelijk gaat het om een maatschappelijk probleem waar het strafrecht niet de enige oplossing voor is."
Vanaf 1 juli is het verboden om "een ander seksueel te benaderen op een wijze die vreesaanjagend, vernederend, kwetsend of onterend is". Voorbeelden in de nieuwe wet zijn 'iemand in het openbaar uit te maken voor hoer, bitch, slet en geil wijf', 'expliciete zinspelingen op seksueel contact' of 'andere expliciet seksueel intimiderende opmerkingen zoals "hey meisje, ben je geil"'
Door de nieuwe wet is aangifte van zulke incidenten straks mogelijk. Politievakbond ACP hoopt dat het zoden aan de dijk zet. Nu al blijven door capaciteitsgebrek aangiftes soms liggen. "Dus ik hoop dat deze wet niet nog meer bijdraagt aan de problematiek", zegt dagelijks bestuurder Ramon Meijerink. "En dat we niet nog meer keuzes moeten maken in het nadeel van slachtoffers."
Seksuele straatintimidatie geldt per 1 juli als overtreding tegen de openbare orde. Dat betekent dat de politie ook bij 'eigen waarneming' een proces-verbaal kan opstellen. In zo'n geval – waarbij de politie dus getuige is van straatintimidatie – is aangifte van een slachtoffer niet nodig.
De boa als duizenddingendoekje
Er zal nog worden onderzocht of in deze handhaving een taak is weggelegd voor boa’s. Op 1 juli start hiervoor in Rotterdam een pilot. Richard Gerrits van BOA Vakbond ACP voorziet "een hele grote uitdaging" voor zijn achterban, die er volgens hem steeds meer taken bij krijgt. "Het is heel erg goed dat dit wordt aangepakt, alleen lijkt de boa langzamerhand het duizenddingendoekje van de maatschappij te worden. Dat willen we niet hebben."
Met name het op heterdaad betrappen, zal volgens Gerrits lastig worden. "Als wij in uniform lopen, zullen wij het al niet horen. Dan zouden we dus bijvoorbeeld in burger moeten gaan. En dan nog moet er ondersteunend bewijs liggen om iemand daadwerkelijk een boete op te leggen. Daar liggen wel onze zorgen." Volgens landelijk officier zedenmisdrijven bij het OM Judith van Schoonderwoerd stelt de wet vooral méér gedrag strafbaar. Vervolging wordt er niet eenvoudiger door: "Politie en OM zullen in elke zaak beoordelen of er sprake is van voldoende wettig en overtuigend bewijs. Het zal van geval tot geval verschillen wat passend en mogelijk is."
Zowel het OM als de vakbonden juichen de nieuwe wet in principe toe. Meijerink: "Het is natuurlijk ontzettend fijn dat er nu kaders zijn waarbinnen gehandhaafd kan worden. Want dat het een probleem is, is een ding dat zeker is." Van Schoonderwoerd: "Uiteindelijk gaat het om een maatschappelijk probleem waar het strafrecht niet de enige oplossing voor is."
Uit onderzoek van Plan International bleek vorig jaar dat 83 procent van de jonge vrouwen in Nederland te maken had gehad met seksueel ongewenst gedrag in de openbare ruimte. In samenwerking met het AD startten we in maart van dit jaar een grootschalig data-onderzoek, gericht op plekken waar vrouwen zich onveilig voelen. De enquête – die nog altijd loopt – werd al door bijna 7.000 mensen ingevuld. Meedoen kan hier.
Bekijk hier de uitzending over straatintimidatie:
Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?
Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.
